Đậu gà - nguồn protein thực vật tốt cho sức khỏe và môi trường

Đậu gà là gì và có những loại nào?

Đậu gà là một loại hạt thuộc họ đậu, có nguồn gốc từ Ấn Độ và Trung Đông. Đậu gà có hình dạng tròn, màu vàng nhạt, có vị ngọt và béo. Đậu gà có thể ăn sống, luộc, nấu cháo, làm xôi, hay xay thành bột.

 Đậu gà có nhiều loại, nhưng phổ biến nhất là đậu gà vàng, đậu gà xanh, đậu gà đỏ và đậu gà đen, loại đậu này rất giàu dinh dưỡng, chứa nhiều protein, chất xơ, vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa. Đậu gà có nhiều lợi ích cho sức khỏe, như hỗ trợ tiêu hóa, bảo vệ tim mạch, giảm cân, chống viêm, ngăn ngừa ung thư và tiểu đường. Đậu gà cũng là một nguyên liệu phổ biến trong các món ăn Ấn Độ, Trung Đông và Địa Trung Hải. Một số món ăn nổi tiếng từ đậu gà là hummus, falafel, curry, salad, hay bánh đậu gà.

Thành phần dinh dưỡng và lợi ích của đậu gà cho sức khỏe

 Đậu gà rất giàu dinh dưỡng, chứa nhiều protein, chất xơ, vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa. Đậu gà có nhiều lợi ích cho sức khỏe, như hỗ trợ tiêu hóa, bảo vệ tim mạch, giảm cân, chống viêm, ngăn ngừa ung thư và tiểu đường. Đậu gà cũng là một nguyên liệu phổ biến trong các món ăn Ấn Độ, Trung Đông và Địa Trung Hải. Một số món ăn nổi tiếng từ đậu gà là hummus, falafel, curry, salad, hay bánh đậu gà.

• Đậu gà có hàm lượng protein thực vật cao, khoảng 20-25%. Protein là một thành phần quan trọng trong cơ thể, tham gia vào việc xây dựng và bảo vệ các mô và tế bào, sản sinh hormone và enzyme, duy trì sự cân bằng nước và pH, và cung cấp năng lượng. Protein cũng giúp tăng cường hệ miễn dịch, cải thiện sắc tốc da, tóc và móng tay, và hỗ trợ quá trình phục hồi chấn thương. Đậu gà là một nguồn protein thực vật tốt cho người ăn chay, người bị dị ứng với protein động vật, hoặc người muốn giảm cân.
• Đậu gà cũng giàu chất xơ, khoảng 17%. Chất xơ là một loại carbohydrate không tiêu hóa được, có tác dụng hỗ trợ tiêu hóa, ngăn ngừa táo bón và hội chứng ruột kích thích, làm giảm cholesterol, huyết áp và nguy cơ bệnh tim, giảm cân, kiểm soát đường huyết và ngăn ngừa tiểu đường, tăng cường hệ miễn dịch, chống viêm và nhiễm trùng, và ngăn ngừa ung thư đại tràng. Đậu gà chứa cả hai loại chất xơ hòa tan và không hòa tan, đều có lợi cho sức khỏe.
• Đậu gà chứa nhiều vitamin, như vitamin B1, B2, B3, B5, B6, B9, C, E và K. Các vitamin này có nhiều chức năng trong cơ thể, như tham gia vào quá trình trao đổi chất, tăng cường chức năng thần kinh, hỗ trợ sản xuất hồng cầu, duy trì sức khỏe da, mắt, tóc, xương, răng, chống oxy hóa, bảo vệ màng tế bào, tăng cường hệ miễn dịch, và tham gia vào quá trình đông máu. Đậu gà cũng là một nguồn vitamin B9 (folate) tốt cho phụ nữ mang thai, vì folate có vai trò quan trọng trong sự phát triển của thai nhi, ngăn ngừa các dị tật bẩm sinh.
• Đậu gà chứa nhiều khoáng chất, như canxi, sắt, magiê, phốt pho, kali, natri, kẽm, đồng, mangan và selenium. Các khoáng chất này có nhiều vai trò trong cơ thể, như xây dựng và bảo vệ cấu trúc xương, vận chuyển oxy, duy trì cân bằng điện giải, điều hòa nhịp tim, hỗ trợ chuyển hóa, tăng cường hệ miễn dịch, chống oxy hóa, và tham gia vào các phản ứng enzyme. Đậu gà cũng là một nguồn sắt tốt cho người bị thiếu máu, vì sắt là một thành phần cần thiết của hồng cầu, giúp vận chuyển oxy đến các mô và tế bào.
• Đậu gà chứa nhiều chất chống oxy hóa, như flavonoid, carotenoid, fenol và saponin. Các chất chống oxy hóa có tác dụng bảo vệ cơ thể khỏi các gốc tự do, là những phân tử gây hại cho các tế bào và màng tế bào, gây ra các bệnh mãn tính như ung thư, tim mạch, tiểu đường, lão hóa, và viêm nhiễm. Đậu gà cũng chứa một chất chống oxy hóa đặc biệt là sitosterol, có khả năng cân bằng cholesterol trong máu, ngăn ngừa sự hình thành của các mảng xơ vữa trong động mạch, và làm giảm nguy cơ bệnh tim.

 

Cách chế biến và bảo quản đậu gà hiệu quả

Để chế biến đậu gà, bạn cần ngâm đậu gà trong nước lạnh ít nhất 8 tiếng, hoặc qua đêm, để đậu gà nở ra và dễ nấu hơn . Sau đó, bạn có thể luộc, hấp, nấu cháo, làm xôi, hay xay thành bột . Bạn cũng có thể kết hợp đậu gà với các loại rau củ, gia vị, thịt, cá, trứng, sữa chua, hay phô mai để tăng hương vị và dinh dưỡng. Một số món ăn nổi tiếng từ đậu gà là hummus, falafel, curry, salad, hay bánh đậu gà .

Để bảo quản đậu gà, bạn nên để đậu gà khô trong túi kín, ở nơi khô ráo, thoáng mát và tránh ánh nắng trực tiếp. Đậu gà khô có thể bảo quản được từ 6 tháng đến 1 năm. Nếu đã ngâm hoặc nấu đậu gà, bạn nên để trong hộp kín, trong tủ lạnh, và sử dụng trong vòng 3-4 ngày. Bạn cũng có thể đông lạnh đậu gà đã nấu, và sử dụng trong vòng 6 tháng

 

Những món ăn ngon và bổ dưỡng từ đậu gà

• Hummus: là một loại sốt hoặc mứt từ đậu gà xay nhuyễn, kết hợp với dầu oliu, tỏi, chanh, muối và tahini (hạt vừng xay) . Hummus có thể ăn kèm với bánh mì, bánh pita, rau củ, hay thịt nướng.

• Falafel: là một loại bánh chiên từ đậu gà xay nhuyễn, kết hợp với hành, tỏi, rau mùi, rau mùi tây, muối, tiêu và các gia vị khác. Falafel có thể ăn kèm với bánh pita, salad, sốt yogurt, hay sốt tahini.

• Curry đậu gà: là một món ăn Ấn Độ từ đậu gà luộc, kết hợp với nước cốt dừa, hành, tỏi, gừng, cà chua, và các gia vị như cà ri, nghệ, ớt, muối và đường. Curry đậu gà có thể ăn kèm với cơm, bánh mì naan, hay bánh chapati.

• Salad đậu gà: là một món ăn trộn từ đậu gà luộc, kết hợp với các loại rau xanh, cà rốt, cà chua, dưa chuột, hạt dẻ, phô mai, và sốt dầu giấm, sốt mayonnaise, hay sốt yogurt. Salad đậu gà là một món ăn nhẹ, mát và giàu chất xơ.

• Bánh đậu gà: là một loại bánh ngọt từ bột đậu gà, kết hợp với đường, bơ, trứng, sữa, bột nở, và các hương liệu như vani, sô cô la, hay quế.

Những lưu ý khi sử dụng đậu gà

Đậu gà là một loại đậu giàu dinh dưỡng, có nhiều lợi ích cho sức khỏe, như hỗ trợ tiêu hóa, bảo vệ tim mạch, giảm cân, v.v. Tuy nhiên, khi sử dụng đậu gà, bạn cũng cần lưu ý một số điều sau:

• Không nên ăn đậu gà sống hoặc chưa nấu chín, vì đậu gà chứa một số độc tố và chất chống dinh dưỡng, có thể gây khó tiêu, đầy hơi, đau bụng, tiêu chảy, hoặc dị ứng . Bạn nên ngâm đậu gà trong nước lạnh ít nhất 8 tiếng, hoặc qua đêm, để đậu gà nở ra và dễ nấu hơn. Sau đó, bạn có thể luộc, hấp, nấu cháo, làm xôi, hay xay thành bột.
• Không nên ăn quá nhiều đậu gà một lần, vì đậu gà có hàm lượng chất xơ cao, có thể gây khó tiêu, đầy hơi, đau bụng, hoặc táo bón. Bạn nên ăn đậu gà từ từ, nhai kỹ, và uống nhiều nước để giúp chất xơ hòa tan và di chuyển dễ dàng trong ruột. Bạn cũng nên tăng dần lượng đậu gà trong chế độ ăn, để cơ thể có thể thích nghi và hạn chế các triệu chứng khó chịu.
• Không nên ăn đậu gà khi bị bệnh dạ dày, viêm loét dạ dày, hoặc viêm đại tràng, vì đậu gà có thể kích thích tiết dịch vị, làm tăng đau bụng, chướng bụng, hay tiêu chảy. Bạn nên hạn chế hoặc tránh ăn đậu gà khi bị những bệnh này, và nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
• Không nên ăn đậu gà khi đang dùng thuốc chống đông máu, vì đậu gà chứa vitamin K, có thể làm giảm hiệu quả của thuốc, hoặc gây ra các biến chứng nguy hiểm. Bạn nên báo cho bác sĩ biết nếu bạn đang ăn đậu gà, và nên điều chỉnh liều lượng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ.
• Không nên ăn đậu gà khi bị dị ứng với đậu gà hoặc các loại đậu khác, vì đậu gà có thể gây ra các phản ứng dị ứng nghiêm trọng, như ngứa, phát ban, sưng mặt, khó thở, hoặc sốc phản vệ. Bạn nên kiểm tra mình có bị dị ứng với đậu gà hay không, và nên tránh ăn đậu gà nếu có dấu hiệu dị ứng.